Coarctatio aortae
Wat is coarctatio aortae? (betekenis)
Een coarctatio aortae is een vernauwing op de grote lichaamsslagader ter hoogte van de ductus arteriosus, onder de aftakking van de bloedvaten naar de linker arm. Vaak gaat deze aandoening gepaard met een smallere (hypoplastische) aortaboog. Door de vernauwing op deze belangrijke slagader komt de bloedvoorziening van onderste lichaamshelft in het gedrang. Bovendien wordt de weerstand waartegen de linkerkamer moet pompen groter zodat de voorkamer gaat verdikken (hypertrofie) en ontstaat er een hoge bloeddruk.
Coarctatio aortae bij een baby
Coarctatio aortae kan zich onder verschillende vormen en op verschillende leeftijden presenteren. Op jonge zuigelingenleeftijd kan een coarctatio aortae voor grote problemen zorgen op het ogenblik dat de ductus sluit: de vernauwing in de aorta wordt nog meer uitgesproken en er valt een alternatieve bevloeiingsweg naar de onderste lichaamshelft weg. De baby begint sneller te ademen en slechter te drinken. Als de toestand niet tijdig wordt onderkend kan dit leiden tot een acute decompensatie die snel behandeld moet worden.
Symptomen coarctatio aortae op latere leeftijd
Coarctatio aortae kan ook op latere leeftijd worden ontdekt. De vernauwing is dan minder uitgesproken en het lichaam heeft kleine zijvertakkingen (collateralen) gevormd die de onderste lichaamshelft bevloeien. Zo kan er sprake zijn van een hoge bloeddruk op jonge leeftijd, sneller vermoeid raken bij inspanning, hartkloppingen of hoofdpijn.
Diagnose
Als de diagnose van coarctatio aortae klinisch wordt vermoed, zal in de eerste plaats een bloeddrukmeting worden uitgevoerd. Hierbij zal de bloeddruk aan de armen duidelijk hoger zijn dan aan de benen. De diagnose kan worden bevestigd door middel van echocardiografie. Hiermee kan men niet enkel de plaats en de lengte van de vernauwing in het licht stellen maar kan men ook de verdikking van de hartspier evalueren. Bovendien kunnen geassocieerde hartafwijkingen worden uitgesloten.
Behandeling van coarctatio aortae op latere leeftijd
Er zijn verschillende soorten ingrepen mogelijk, waaronder een chirurgische ingreep of ballondilatatie door middel van hartkatheterisatie. Hierbij wordt door middel van een hartkatheterisatie een ballonnetje opgeblazen in het vernauwde deel, waardoor de vernauwing opgelost kan worden. Er kan dan ook een stent geplaatst worden om de vernauwing open te houden. Het is ook mogelijk om het vernauwde gedeelte van de aorta operatief te verwijderen.
Na de operatie blijven patiënten levenslang onder controle. In sommige patiënten ontstaat op de plaats van de operatie geleidelijk aan opnieuw een vernauwing in de aorta. Indien deze vernauwing ernstig is, kan het nodig zijn om opnieuw een hartkatheterisatie uit te voeren.
*Laatst geactualiseerd in mei 2024. Zie onder voor geraadpleegde bronnen.
Over deze informatie
Bovenstaande omschrijving is tot stand gekomen op basis van een combinatie van onderstaande bronnen. Het betreft algemene informatie over hartafwijkingen. Deze informatie geldt daarmee nadrukkelijk niet voor individuele gevallen. Het stellen van de juiste diagnose en de keuze voor een specifieke behandeling is een delicaat proces, dat dient te gebeuren door een medisch specialist. Het betreft een zorgvuldige afweging van verschillende factoren. Raadpleeg daarom altijd uw (kinder)cardioloog bij specifieke vragen over hartafwijkingen.
Geraadpleegde bronnen
- Website Centrum voor aangeboren hartafwijkingen Anna Blancquaert
- Compendium cardiologie en vasculaire geneeskunde pocketversie, vijfde druk (2023)
- Website American Heart Association
- Website Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG); onderdeel van het Hartcentrum en het Beatrix Kinderziekenhuis.
- Website Centrum Aangeboren Hartafwijkingen Amsterdam-Leiden (CAHAL).
- Website Centrum voor Aangeboren Hartafwijkingen Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) in het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ).
- Website Patientenvereniging Aangeboren Hartafwijkingen (PAH).
Gebruikte afbeelding
Illustration taken from http://www.chd-diagrams.com.
Illustrations are licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License by the New Media Center of the University of Basel.
